Şu sıralar dünyayı parmağında oynatan online servislerden Twitter nedir, ne işe yarar, neler yapılıyor ve tabii nasıl kullanılır? Tüm yanıtlar bu yazıda.
Twitter'dan bahsetmeden önce mikroblog kavramından ve sosyal ağlardan bahsetmemiz gerekiyor aslında. Önce sosyal ağlar ile başlayalım. Her ne kadar sosyal ağ olarak bilmiyor olabilirsiniz ama kullanma ihtimaliniz oldukça yüksek. Çünkü Facebook, MySpace, Netlog gibi servisler bu şapkanın altında yer alıyor. Bunların dışında ayrıca Xing, Pronected, LinkedIn gibi servisler var ki iş dünyasının vazgeçilmezleri arasında yer alıyorlar.
Twitter, son bir yılda yüzde 1000'in üzerinde büyüyerek online dünyayı yönetenler arasındaki yerini aldı.
Peki ya mikroblog? Bu soruyu yanıtlamadan önce bir blogunuz olup olmadığını sormamız gerek? Var mı? Güzel, blogunuza istediğiniz konularda yazılar yazıyorsunuz, bu da tamam. Ama tıpkı cep telefonunuzdan kısa mesaj gönderir gibi kısa yazılar yazıyor musunuz? Hayır mı dediniz. Tamam, işte Twitter gibi mikrobloglar tam da bu noktada devreye giriyor.
Kısa Twitter Tarihi
Yaklaşık üç yılda geldiği noktaya baktığımızda Twitter'ın başarısı takdiri hakediyor.Twitter'ın üç yılı bile bulmayan bir geçmişe sahip olduğunu düşünürsek en uygun başlık kuşkusuz "Kısa Twitter Tarihi" olmalı. Mart 2006'da, San Fransisco'da prototip olarak iki haftalığına ortaya çıkan Twitter'ın resmi başlangıcı Ağustos 2006'ya denk geliyor. Bu başlangıcın şirket haline gelmesinin Mayıs 2007'de gerçekleştiğini belirtirsek geldiği noktayla başarı kelimelerinin ne kadar örtüştüğü ortaya çıkıyor.
Twitter Ne İşe Yarar?
Gelelim Twitter'ın ne işe yaradığına. Şu sıralar ABD'de çılgınlık derecesinde ilgi gören Twitter için ne işe yarardan ziyade neler yapılır demek daha doğru olabilir aslında. Son bir yılda yüzde 1000'in üzerinde büyüyen Twitter'ı köşebaşındaki sosisçi hariç herkes kullanıyor bile diyebiliriz belki de. Kişiler, haber kanalları, büyük kurumsal şirketler, kampanya düzenleyenler, politikacılar; yani aklınıza gelebilecek hemen her kişi ve kurum açtığı Twitter hesabıyla kendisi hakkındaki gelişmeleri paylaşıyor.
İşin mantığı oldukça basit aslında. O an başınıza gelen bir olay, duyurmak istediğiniz bir haber, düzenlenen bir kampanya, firmanız hakkındaki bir gelişme, seçim kampanyanızdaysanız katıldığınız miting ya da çıkacağınız televizyon kanalını duyurmak gibi aklınıza gelebilecek hemen her şeyi Twitter üzerinden takipçilerinize duyurabilirsiniz. Tek bir şartla, mesaj başına 140 karakter sınırınız var. 160 karakterlik kısa mesaj sınırlamasına alışkın bir toplum olan bizler için 140 karaktere uygun mesajlar yazmak zor olmasa gerek.
Twitter Hesabı Açalım
İlk olarak internet tarayıcınızı açın ve twitter.com adresine gidin. Ekranın hemen ortasında "Get Started-Join!" butonunu göreceksiniz. Ama durun, hemen tıklamayın. Sağ üstte kırmızı renkli "Watch a video!" butonunu seçin. Açılan videoda altyazı seçenekleri arasında Türkçe'yi seçin ve izleyin. Bu ön keşfi de tamamladıysanız artık üyelik aşamalarına geçebiliriz.
Twitter'da hesap açmak oldukça kolay.
Get Started-Join! butonuna tıklayarak açtığınız ekranda 5 satırlık kısa bir form göreceksiniz. Buraya sırayla adınız, Twitter'da kullanmak istediğiniz kullanıcı adınız (genelde hemen herkes gerçek adını tercih ediyor), şifreniz ve sizi biri takip listesine eklediğinde bilgilenebilmeniz için e-posta adresinizi yazıyorsunuz. Alttaki çerçeve içerisindeki iki kelimeyi de son satıra yazıp "Create my account" butonuna tıkladığınızda işlem tamam demektir.
Twitter Kullananları Bulmak
Eğer düzenli takip ettiğiniz bloglar varsa blog sahipleri beni Twitter'dan takip edin, adresim şu diyebilir. Aynı şekilde takip ettiğiniz haber sitelerini de eklemeniz mümkün. Yurt dışındaki haber sitelerinin çoğu bu sistemi kullanırken Türkiye'dekilerden ntvmsnbc.com ve yenisafak.com.tr gözümüze çarpanlar arasında yer alıyor.
Gmail, Hotmail gibi servislerin adres defterlerindeki arkadaşlarınızı Twitter'a kolayca davet edebilirsiniz.
Twitter kullanıcılarını bulmanın tek yolu sağda solda logosunu, bilgisini görmek yoluyla değil elbet. Sitenin üst tarafında görebileceğiniz Find People linki işinizi oldukça kolaylaştıracaktır. Burada Find on Twitter sekmesi isim aratmanızı sağlarken, hemen yanındaki Find on other networks bölümü, Gmail, Hotmail, Yahoo gibi servislerdeki adres listenize davet gönderebilmenizi sağlıyor. Dilerseniz Invite by email seçeneğiyle arkadaşlarınızın e-posta adresini yazarak davet gönderebilirsiniz. Son seçenek olan Suggested Users ise o an için önerilen Twitter hesaplarını listeliyor. Daha ayrıntılı arama yapmak isterseniz search.twitter.com adresi sizleri bekliyor.
Twitter'a Mesaj Göndermek
Yazı yazmayı biliyorsanız Twitter'ı kullanamamanız için bir sebep yok. Tek yapmanız gereken sayfanın üst tarafındaki boş alana 140 karakteri geçmeyen mesajı yazmak ve alttaki update butonuna tıklamak, hepsi bu. Dilerseniz cep telefonunuzdan da m.twitter.com'u ziyaret edip güncelleme yapabiliyorsunuz. Böylece örneğin trafikte ilerlerken karşılaştığınız bir kazayı bildirip diğer Twitter kullanıcılarının bölgeden geçerken dikkatli olmasını sağlayarak sosyal hizmet kategorisinde bir iş bile yapabilirsiniz.
Mesaj yazıp takipçilerinizle paylaşmak işte bu kadar basit.
Twitter'a mesaj göndermenin farklı etkileri de oluyor. Gündemi takip edenler Hudson nehrine iniş yapan pilotu ve uçak kazasının televizyonlar dahil tüm haber kanallarından önce ilk Twitter'da yankılandığını, kullanıcıların iniş sonrasında; "uçağımız nehre indi, herkes iyi" açıklamaları ile olayı görenlerin; "az önce binanın önünden bir uçak geçti" mesajlarını anımsayacaktır.
Twitter'ı Blogunuza Ekleyin
Twitter, kullanıcılarına kendi hesaplarını bloglarına ya da sitelerine ekleme olanağı da sunuyor. Açacağınız ufak bir bölümle yazdığınız mesajları ve gelen yanıtları otomatik olarak yayınlamanız mümkün. Eğer blog hizmetini Blogger üzerinden alıyorsanız hazır şablonu kullanabilir veya sadece kodları alıp yerleştirerek mevcut tasarımınızı bozmadan yayını gerçekleştirebilirsiniz.
Twitter'daki paylaşımlarınızı otomatik olarak blogunuzda yayınlayabilirsiniz.
Kodları almak için öncelikle Twitter sayfanızın en altındaki Apps linkine tıklayın. Burada birazdan bazılarına değineceğimiz yardımcı uygulamalarla kodları alabileceğiniz Widgets seçeneklerini göreceksiniz. Blogumuza ekleyeceğimiz için biz Widgets'ı tercih edelim. Açılan sayfada myspace, blogger, facebook, TypePad ve Other seçeneklerini göreceksiniz. Eğer Blogger kullanıcısıysanız listeden onu seçebilirsiniz, ama Wordpress ya da yukarıdakilerden farklı bir sistemi kullanıyorsanız bir alt başlığa alalım sizi. Other linkini seçip sağ alttaki Continue butonuna tıklayın.
Wordpress Kullananlar Buraya
Wordpress tabanlı bir blogunuz varsa üstteki listeden Other linkini seçip sağ alttaki Continue butonuna tıklayın. Şimdi karşınızda Flash ve HTML olarak iki seçenek olmalı. Blogunuzun tasarımına göre seçiminizi yapıp Continue butonuyla devam ettikten sonra size verilen kodları yerleştirmeniz gerekiyor. İlk olarak blogunuzun yönetim ekranına girin. Twitter bilgilerinizin görüntülenmesini istediğiniz yeri belirleyip Görünüm menüsü altından bileşenlere gelin. Metin ekle bölümünden yeni bir metin kutusu ekleyip, Twitter'dan aldığınız kodları bu metin kutusuna yerleştirin.
Wordpress tabanlı blogunuza eklemek adeta çocuk oyuncağı.
Tüm işlem bu kadar. Dilerseniz kodların içerisinde yer alan "Twitter Updates" bölümüyle birkaç satır alttaki "follow me on Twitter" yazılarını kendinize göre değiştirebilirsiniz. Yalnız bu değişikliğin HTML kodları üzerinde olduğunu, Flash tabanlı bir Widget tercih ettiyseniz değiştiremeyeceğinizi de belirtelim. Ben eklenti severim, kodlarla uğraşmak istemiyorum diyen Wordpress sahipleri, aralarında Türkçe'si de bulunan eklentiler kullanabilir.
Twitter Görünümünü Değiştirin
Görünümü değiştirmek için farklı tema alternatifleriniz var.
Twitter, değişik tema önerileriyle kullanıcıların arka planı kişiselleştirebilmesine olanak tanıyor. Bunun için üst taraftan Settings bölümüne gelmeniz ve karşınıza çıkan ekrandan Design'ı seçmeniz gerekiyor. Hazır temalardan birini seçebilir veya büyüklüğü 800k'yı geçmeyecek GIF, JPG ya da PNG formatındaki resmi yükleyip sadece size özel olmasını sağlayabilirsiniz. Sizi takip edenler, hesabınıza girdiklerinde bu özel temayla karşılaşacaktır.
Yardımcı Uygulamalar
twshot, sevdiğiniz linkleri tek tıkla Twitter'da paylaşmanızı sağlıyor.
twhirl ve TweetDeck en çok kullanılan yardımcı programlardan ikisi.
Bahsedeceğimiz, dünya genelinde yoğun kullanılan iki uygulama ise Twhirl ile TweetDeck. Her iki uygulama da takip ettiğiniz hesapları Twitter sayfasına girmeden izleyebilmenizi sağlıyor. Twhirl, FriendFeed ve Seesmic hesaplarını da kontrol etmenizi sağlarken, TweetDeck ise renk değişimi, hesapları gruplandırabilme, arama vb. özellikleriyle dikkat çekiyor.
Hangi Ülkeler Daha Aktif?
En çok ülkeler sıralamasında ABD'yi Japonya takip ediyor.
Twitter kullananları ülkelere göre listelediğimizde ABD'nin yüzde 40'lık payı dikkat çekiyor. ABD dışındaki ülkelerde ise Japonya yüzde 39'la başı çekiyor. Bunda Twitter'ın dil seçenekleri arasında İngilizce dışında sadece Japonca olmasının etkili olduğunu rahatça söyleyebiliriz. Japonya'yı sırasıyla İspanya, İngiltere, Brezilya, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda ve Tayvan takip ediyor.
Başarılı Twitter Örnekleri
ABD'nin yeni Başkanı Obama, seçim kampanyasında Twitter'ı aktif olarak kullanmıştı.
Twitter'dan en fazla faydalanan isimlerden birinin birkaç gün önce ülkemizde olduğunu söyleseydik ne derdiniz? Aklınızda soru işareti mi var? Hemen giderelim. Twitter'ı seçim kampanyası sırasında oldukça aktif kullanan isim Barack Obama idi. Obama'nın, bu satırların yazıldığı an itibariyle 739.470 takipçisi olduğunu belirtirsek ne demek istediğimizi anlayabilirsiniz sanırız.
Shaq, aklına estiği an takipçilerine maç bileti hediye ediyor.
Obama dışında başka canlı örnekler de var elbette. Hemen her basketbolseverin yakından tanıdığı isimlerden Phoenix Suns oyuncusu Shaq, yani Shaquille O'neal da oldukça aktif bir Twitter kullanıcısı. Aklına estiği bir an Twitter'dan "şu an buradayım, yanıma ilk gelene maç bileti hediye edeceğim" diye kampanya yapan Shaq'ı 596.302 kişi takip ediyor.
Türkiye'de Kimler Tweet'liyor?
Twitter'ın yaygınlaşmasıyla birlikte Tweet'lemek kavramı da teknoloji jargonundaki yerini aldı. Ülkemizde Facebook benzeri bir patlama olması için biraz beklemek gerekiyor. Halen aktif Twitter kullanan yabancı ünlüler arasında Barack Obama ile Shaq'tan bahsetmiştik yukarıda. Liste elbette daha uzun ama biz yerele indirgeyelim isterseniz. Obama'nın başkanlık kampanyası sırasında aktif şekilde kullandığını söylemiştik. Bizde de benzer bir etki yaratmak isteyen Mustafa Sarıgül ve Kemal Kılıçdaroğlu Twitter kullanıcıları arasındaki yerini aldı. Ancak takipçi sayıları 300 civarında olan bu iki politikacı, alınması gereken daha çok yol olduğunu da gösterdi bir anlamda.
Ülkemizde Twitter'ı erken keşfeden iki şirket THY ve Pegasus.Aktif kullanım açısından bakarsak bazı haber siteleriyle havayolu şirketlerinin önde olduğunu söyleyebiliriz. Geçtiğimiz günlerde haber olarak verdiğimiz Pegasus ve Türk Hava Yolları'nın Twitter üzerindeki rekabeti yoğun bir şekilde devam ediyor. Yakında sadece havayolu değil, başka firmaların da bu kervana katılmasını beklediğimizi, hatta Galatasaray'ın Twitter kullanan ilk spor kulübü olduğunu söyleyelim.
Twitter Türkiye'de Ne Zaman Patlar?
İlk cevap olarak bu yazıdan sonra yanıtını verebiliriz elbette. Ama tüm bu yaygınlığı ve popülerliğine rağmen Twitter'ın ülkemizde daha fazla kullanıcı tarafından tercih edilmesi için biraz zaman geçmesi gerekiyor. Sitenin Türkçe dil seçeneğiyle sunulur hale gelmesi, kullanım kolaylığı gözönüne alındığında zorunluluk olmaktan çıkıyor. Hiç İngilizce bilmeyenler bile üyelik formunu doldurduktan sonra gerek duymayabiliyor. İkinci koşul ise birkaç ünlü ismin burada yeralması. Facebook'un Türkiye'de "Helin Avşar da Facebook üyesiymiş" haberlerinden sonra adeta patlama yaptığını düşünürsek; Twitter'ı alıp sürükleyecek birkaç ünlü bulmak şart görünüyor.