Altın saatlerde geçgeç yapmayın

Türkçeye giren yabancı sözcüklere savaş açan Türk Dil Kurumu, bu kelimelere bulduğu karşılıkları bir kılavuzda topladı.

Türk Dil Kurumunun 78. kuruluş yıl dönümü dolayısıyla “Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu” yazılımı, düzenlenen törenle sanal ortamda kullanıma sunuldu.

Kurumun tarihi ve bugüne kadarki çalışmaları hakkında bilgi veren TDK Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, Atatürk'ün kendi döneminde düzenlenen 3 dil kurultayına da katılarak TDK'yı onurlandırdığını dile getirdi.

ATATÜRK'ÜN VASİYETNAMESİ

Atatürk'ün Türkiye İş Bankasındaki hisselerinin gelirlerinden ilgili kurumlara düşen payın vasiyetname hükümleri ve CHP'nin verdiği talimatla her yıl ödendiğini kaydeden Akalın, bu konuda gösterdikleri ilgi ve duyarlılık için CHP yöneticilerine teşekkür etti.

Son günlerde CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun “Atatürk'ün vasiyetnamesinin Anayasa değişikliğiyle ortadan kaldırıldığına dair görüşler ileri sürdüğünü” anlatan Akalın, şunları söyledi:

“Bu görüşler geçmişte de birkaç kez dile getirilmiş; bugünkü kurumların Atatürk'ün kurduğu ve vasiyetnamesinde belirttiği kurumlar olmadığı ileri sürülmüştür. Hatta kurumlarımız bu sorunlar karşısında yargıya gittiğinde dava açma ehliyetine sahip olmadıkları bile iddia edilmiştir.

Oysa bu görüşler karşısında yüce Türk yargısı son sözünü söylemiştir. En son 2006 ve 2007 yıllarında sonuçlanan davalarda Türk Dil Kurumunun ve Türk Tarih Kurumunun Atatürk'ün vasiyetnamesinde belirttiği kurumlar olduğu, Anayasa'nın 134. maddesi ve 2876 sayılı Kanun ile de bu kurumların Atatürk döneminde kurulan kurumlar olarak tüzel kişiliğe sahip bulunduğu, bunun tartışmasız olduğu yüce Türk yargısı tarafından kesin hüküm altına alınmıştır.

Kısacası kurumlarımız; bugünkü yapılarıyla, tüzel kişilikleriyle ve Anayasa'nın 134. maddesiyle yüce Atatürk'ün vasiyetnamesinde belirttiği Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumudur. Yüce Atatürk'ün vasiyetnamesinin çiğnenmesi asla söz konusu değildir, asla söz konusu olmayacaktır.”

"ULUSAL DÜTTÜRÜ GİBİ BİR KELİME TÜRETMEDİK"

TDK'nın son bir yıl içindeki çalışmaları ve yaptıkları hakkında da bilgi veren Akalın, kamuoyunda bilinenin aksine TDK'nın “bazı harfler üzerindeki şapka işaretini hiçbir zaman kaldırmadığını”, “çok oturgaçlı götürgeç”, “ulusal düttürü” gibi sözcükleri de hiçbir zaman türetmediğini belirtti.

Konuşmanın ardından TDK'nın sanal ortamdaki yeni yazılımları “Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu” ve “Sıkça Yapılan Yanlışlara Doğrular Kılavuzu” tanıtıldı.

Yazılımların tanıtımını yapan Cumhuriyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Recep Toparlı, “sözbul” uygulamasının büyük bir fedakarlık isteyen bir uygulama olduğunu söyledi.

Daha sonra Toparlı, “Sıkça Yapılan Yanlışlara Doğrular Kılavuzu”nun arama bölümüne bazı kelimelerin yanlış kullanımlarını yazarak doğru kullanımını katılımcılara anlattı.

“Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu”nu da aynı şekilde tanıtan Toparlı, örnek yabancı kelimeler yazarak, bu kelimelerin Türkçe karşılıklarını ekrana yansıttı.

Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu'ndan örnekler;


Amblem - belirtke
Anchorman - ana haber sun.
Aspiratör - emmeç
Banliyö - yörekent
Bypass - köprüleme
Billboard - duyurumluk
Çip - yonga
Dart - oklama
Duayen - aksakal
Ekspres - özel ulak
Eküri - ahırdaş
Gurme - tatbilir
Happy hour - indirim saatleri
Kapora - güvenmelik
Klip - görümsetme
Light - yeğni
Lot - tutam
Metroseksüel - bakımlı erkek
Migren - yarım baş ağrısı
Navigasyon - yolbul
Ordövr - yemekaltı
Panik - ürkü
Pime time - altın saatler
Raket - vuraç
Reenkarnasyon - ruh göçü
Self servis - seçal
Sürpriz - şaşırtı
Terör - yıldırı
Tirbuşon - burgu
Tribün - sekilik
Türbülans - burgaç
Ultrason - yansılanım
Voleybol - uçan top
Zapping - geçgeç