İnsanoğlunun uzayı gözlemleme tutkusu, medeniyetin ortaya çıkmasından beri var diyebiliriz. Bu gözlemleme işini teleskop aracılığıyla yapmak ise yüzyıllar öncesine dayanıyor. Gelin büyük teleskoplara bir göz atalım..
İnsanoğlu var olduğundan beri uzaya ilgi duymaktadır. En eski tarihi kayıtlar bile, o dönem yaşayan medeniyetlerin gökyüzündeki cisimleri çeşitli yöntemlerle kayıt altına tuttuğunu göstermektedir. Hal böyle olunca, insanoğlunun bilimsel açıdan en uzun soluklu serüveni de uzay gözlemleri oluyor.
Uzaya olan ilgimiz son dönemde teknolojinin yardımıyla sınıf atlama evresinde bulunuyor. Artık sadece Güneş Sistemi'ndeki gezegenleri değil, diğer yıldızların da gezegenleri gözlemleyebiliyoruz. Hatta Dünya benzeri gezegenler bile bir bir bulunmaya başladı. Bu tür gözlemleri Dünya'nın atmosferinde bulunan ve yörüngede dolanan teleskoplar gerçekleştiriyor.
Peki Dünya'nın atmosferinde değil de yaşadığımız yer kabuğunda en büyük teleskopları merak ediyor musunuz? Gelin öyleyse Dünya'nın en büyük ve en önemli teleskoplarına bir göz atalım.
Gran Telescopio Canarias
Öncelikle teleskopların kendi arasında birçok farklı yolla ayrıldıklarını söyleyelim. Kimi teleskoplar, birden fazla teleskop sistemiyle oluşur. Bunlar haliyle kilometrelerce alana yayılır ve gözlem açısından oldukça önemli veriler içerir. Bu teleskoplar radyo astronomi alanında kullanılır. Fakat burada yer alan teleskoplar, tek başına kullanılabilen ve ayna çapı büyük olan teleskoplardır.
Ayna çapı en büyük teleskop, İspanya'nın Kanarya Adaları'nda bulunan Gran Telescopio Canarias adlı teleskoptur. 2400 metre yükseklikte bulunan teleskop, 10.4 metre ayna çapına sahip.
Gran Telescopio Canarias Resmi Sitesi
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Keck I ve II
Hawaii'nin Mauna Kea adlı bölgesinde bulunan Keck I ve Keck II isimli teleskoplar, yerden 4123 metre yükseklikte bulunmaktadır. 10 metre ayna çapına sahip bu teleskopların her bir aynası, 36 farklı bölümden oluşmaktadır.
Keck Resmi Sitesi
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Salt
Güney Afrika'da bulunan ve 1759 metre yükseklikte yer alan bu teleskobun ayna çapı yaklaşık olarak 10 metre. HET tekniğiyle oluşturulan teleskop, Afrika'nın da en büyük teleskobu olma özelliğini taşıyor.
Salt Resmi Sitesi
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Hobby Eberly
Kuzey Amerika topraklarındaki en büyük teleskop olan Hobby-Eberly teleskobunun ayna çapı 9.2 metre. Teleskop, Teksas'ın Mt. Fowlkes kentinde bulunuyor. Bulunduğu yükseklik ise 2072 metre. Bu teleskop sadece spektroskopi amaçlı kullanılıyor.
Hobby-Eberly Resmi Sitesi
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Large Binocular Telescope
Amerika Birleşik Devletleri'nin, Kuzey Amerika'daki ikinci en büyük teleskopu LBT olarak bilinen ve 3170 metre rakımda bulunan Larbe Binocular Teleskobudur. Ayna çapı 8.4 metre olan teleskop, çeşitli eklentilerle 11.8 metre ayna çapına ulaşabiliyor ve uzayda tam 23 megapiksel görüntü alabiliyor.
LBT Resmi Sitesi
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Subaru
Hawai'nin Mauna Kea bölgesinde bulunan bir diğer büyük teleskop ise Subaru'dur. Bu teleskobun rakımı ise 4100 metredir. 8.3 metre ayna çapına sahip olan teleskop, Japon Uzay Dairesi JAXA'nın NAOJ projesi kapsamında çalışmaktadır.
Subaru Resmi Sitesi
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]