Kuzey Denizi kıyısında harita değiştirecek çekişme!

Pazar günü yapılan erken seçimlerde bölünme yanlılarının kazandığı zafer tüm gözleri Avrupa’nın bu küçük ülkesine çevirdi


Belçika’da haftasonu yapılan seçimlerde ayrılıkçı partisinin zafer kazanmasından sonra bölünme tartışmaları alevlendi. Fransa'nın üstünde yer alan ve zaten parça parça ülkelerle dolu olan haritanın iki parçayı daha bölünme olasılığı hızla artıyor.

Peki BENELUX (Belçika-Hollanda ve Lüksemburg üçlüsüne verilen isim) tanımlamasına yeni bir ek daha getirebilecek olan bu gelişme yeni bir tartışma mı? Bölünme arzusunun kaynağı nedir? Halkın iradesinin sandığa yansıması "bölünelim" diyenleri seçimin tek galibi yaparken, hangi kesim bölünmeye karşı çıkıyor?

FLAMAN VE VOLAN ÇATIŞMASI
Belçika üç bölgeden oluşuyor. Felemenkçe’nin konuşulduğu Flaman bölgesi, Fransızca'nın resmi dil olduğu Valon bölgesi ve her iki dilin de resmi dil sıfatını taşıdı merkez Brüksel Başkent Bölgesi.

Belçika’da bölünme tartışmaları yeni değil. Flamanlar uzun süredir kendilerine daha fazla özerklik tanıyacak bir anayasal reform istiyor. Ancak işsizlik oranının yüksek olduğu Valonlar bölünmeye karşı çıkıyor.

Yves Leterme liderliğindeki koalisyon da Nisan ayında, Brüksel çevresinde yaşayan Flamanca konuşan nüfusun oy hakları konusundaki uzun süredir devam eden tartışma nedeniyle çökmüştü ve genel seçim planlanandan bir yıl önce yapıldı.

Sandıktan bölünme yanlısı Yeni Flaman ittifakının galip çıkması, Belçika’nın eskisi gibi yola devam edemeyeceğini gösteriyor.

10 HAZİRAN 2007 SEÇİMLERİ

Bölünme spekülasyonları bir önceki genel seçimde kendini göstermişti. Ülkede yapılan genel seçimlerin üzerinden aylar geçmesine rağmen koalisyon hükümeti kurulamayınca koalisyon görüşmeleri askıya alınmış, tüm bunların sonucunda da Flaman ve Valon bölgelerinin birbirinden ayrılacağı spekülasyonları konuşulmaya başlanmıştı.

Zira Felemenkçe konuşulan Flaman bölgesindeki politikacılar yerel yönetimine daha fazla özerlik tanıyacak anayasal reformlar yapılmasını istiyor, Fransızca konuşulan ve refah seviyesi daha düşük olan Valonya bölgesinden politikacılar ise buna karşı çıkıyordu.

Ülkelerinin bölünmesine karşı çıkan Belçikalılar da seslerini duyurmak için 18 Kasım 2007’de başkent Brüksel'de sokaklara dökülmüştü. 30 binden fazla kişinin katıldığı gösteride birlik ve beraberlik çağrısı yapılmış, hatta Kral’dan gelişmelere müdahale etmesi istenmişti. Göstericiler, politikacılardan duydukları memnuniyetsizliği dile getirmişti.

13 HAZİRAN 2010 SEÇİMLERİ

Yaşanan tüm bu olaylardan yaklaşık 3 yıl sonra, geçtiğimiz hafta yapılan erken seçimlerde zafer bölünme yanlısı partilerin oldu. Seçimde ayrılıkçı Yeni Flaman İttifakı (NVA) büyük bir zafer kazandı. Parti bu seçimlerde bir önceki parlamentoya kıyasla 19 sandalye fazla ile 150 üyeli parlamentoda 27 sandalye kazanarak ülkeyi bölünmeye daha da yakınlaştırdı.

Federe yapılı Belçika'da kişi başına düşen gelirin yüksek olduğu Flaman bölgesi, seçimini ayrılıktan yana yaparken, Fransızca konuşan görece fakir Valon bölgesi, sosyalistleri (PS) açık ara birinciliğe taşıdı.

Belçika nüfusunun 6 buçuk milyonunu Flamanlar, 4 milyonuysa Valonlar oluşturuyor. İşsizlik oranının yüksek olduğu Valon bölgesi bölünmeye karşı çıkıyor.

Bart de Wever'in liderliğindeki parti, Flamanca konuşanların yaşadığı kesimle Fransızca konuşanların yaşadığı Valonya bölgesinin tamamen ayrılmasını istiyor. Ancak NVA'nın hükümet kurabilmesi için Valon partilerle koalisyona gitmesi gerekiyor.

Şu ana dek ayrılıkçı partiler siyasi yaşamda pek öne çıkmamıştı. Ancak 39 yaşındaki De Wever, diğer partiler siyasi tartışmalara kilitlenmişken partisini başlıca siyasi güçlerden biri haline getirdi.

N-VA Başkanı Bart De Wever, seçim gecesinde yaptığı açıklamada, ''Bu (sonuçlar) ülkenin sonu değil. Ülke evrim geçirerek iki tam demokrasiye bölündü'' dedi. Flaman bölgesinde seçmenin değişim yönünde oy kullandığını belirten De Wever, Belçika nüfusunun kalan yüzde 40'ını oluşturan Fransız toplumundan ''yan yana yaşayacak iki demokrasi gerçeğini kabullenmelerini'' istedi.

De Wever, ''değişime açık olması halinde'' Fransızca konuşan Valon bölgesinde oyların yüzde 35'ini alarak açık ara birinci çıkan sosyalistlerle (PS) koalisyon görüşmelerine hazır olduklarını da kaydetti.

BÖLÜNME HEMEN BEKLENMİYOR

Ancak Belçika'nın sonunu getirebilecek bir bölünmenin hemen yaşanması beklenmiyor. Ülkede halihazırda siyasi partilerden yayın kuruluşlarına hatta oy pusulalarına kadar hemen her şey Flaman ve Valonlar için iki ayrı yapıda ve dilde oluşturuluyor. Belçika hükümetlerinin her iki dili konuşan toplumları temsil eden en az dört partiden oluşması gerekiyor.

Bununla birlikte, ülke ekonomik sıkıntı yaşarken, uzun bir siyasi belirsizlik dönemi kimsenin çıkarına değil. Son üç yılda Belçika'nın kamu borcunda büyük bir artış yaşandı. Avrupa'nın geneline bakıldığında ülkenin kamu borcunun gayri safi milli hasılaya oranı, sadece Yunanistan ve İtalya'dan daha iyi.

ZAMANLAMA KÖTÜ OLDU

AB dönem başkanlığını Temmuz ayının başında İspanya'dan devralmaya hazırlanan Belçika'da sürpriz seçim sonuçları, uyumlu koalisyon hükümeti bekleyenleri hayal kırıklığına uğrattı.

Normalde AB Dönem Başkanlığı, ilgili ülkenin uluslararası siyasette daha önemli bir rol oynamasını sağlıyor. Ancak, koalisyon görüşmelerinin uzayıp gitmesinin beklendiği bir ortamda, dönem başkanlığı Belçika için kötü bir zamana denk geldi.

ŞİMDİLİK LETERME KOALİSYONUNA DEVAM

Yeni hükümet kurulana dek Yves Leterme'in koalisyonu görevi sürdürecek. Belçika Kralı Albert, hükümet kurma görevini kime vereceğini belirlemek üzere görüşmelere başladı.