Veri güvenliği (kurtarma,yok etme ve koruma)

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Genel Konu Başlıkları

1: Harddisk ve Data nedir (info)
a)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]osya ayırma türleri
b):Hardisklerin yapısı

2: Data’lar nasıl hasar görür (crash)
a)BadSektörb)Kullanıcı Hataları

3: Data yok etme (Wipe)
a)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ata silme senaryosu
b):Wipe nasıl yapılır
c):Low Level Format hakkında
d)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]oğru diye bilinen yanlış bilgiler
4: Data kurtarma (Recovery)
a):Basit olarak recovery uygulama yazılımlarının mantığı.
b):Overwrite yapılan datalar (üstüne yazılan)
c):Anti-Virüs’ün sildiği data’lar
d):Taşınabilir Cihazlardan veri kurtarma
5: Data kurtarma programları (software)

6: Data koruma (safety)
a):Elektrikten Koruma
b):Veri koruma
c)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ata güvenliği konusunda almanız gereken Öneri ve
Önlemler



1:Harddisk ve Data Nedir ?

Tanım:
Öncelikle bir sisteme hükmedebilmeniz için o sistemi
iyice bilmeniz gerekmektedir.
Bu yüzden ne yapmak istediğinizi önceden düşünerek planlamalısınız
Genel konu olarak harddisk’ler nedir ne değildir hariddisk’lerden veri
kurtarmak, veri silmek ve verileri güvenceye almak başlıları altında
takdim edeceğim..
Şimdi asıl meseleye giriş yapalım.
Öncelikle Harddiskler veri depolamak amacı ile kullanılan gelişmiş kayıt
yapılabilen aletlere denir. 1970 lerde seri üretime geçilmeye başlanan
zamanında çok faiş fiyatlara pazara sunulan Harddiskler günümüzde Cep
telefonlarına ( dahili ) , Fotoğraf Makinelerine ( dahili ) sığabilecek
kadar küçülen boyutlarda kullanıcılara sunulmaktadır.
Harddiskler her ne kadar gelişmiş olsalarda
elektromanyetik yapıda olduklarından dolayı RAM’lere göre yavaş yapıları
vardır. Kalıcı yada yardımcı bellek olarak görev yaparlar.

Daha detaylı açıklamak gerekirse , bir programı çalıştırdığımızda
programın şeması , çalışması için gerekli tüm bilgiler Harddiskten
okunur ve çok daha hızlı olan RAM’lere aktarılır. Eğer aktarılan bellek
RAM’i aşarsa Harddisk Ram görevini üstlenir.
Eskiye nazaran üretilen çoğu Harddisk bilgisayarın içinde
sabitlenmiş durumda olurken ( Dahili Harddisk ) , günümüzde USB
bağlantılı çok gelişmiş taşınabilir Harddisk’ler Mevcuttur ( Harici
Harddisk )
A)Dosya Ayırma Türleri :

FAT(File Al******** Table):
Dosya Atama tablosudur Türkçesi ,bu dosya atama türünde
her biri belirli miktarda sektör içeren cluster isimli parçalara
ayırılır. Ve hangi dosyaların bu cluster parçalarından hangilerine
yerleştiği , hangi clusterın boş , hangisinin dolu olduğu gibi bilgiler
FAT üzerine yazılır. İşletim sistemleride hangi dosyayı okuyacağını /
hangi boş cluster a yazacağını bu denetim ile gerçekleştirir.
FAT16:
Windows 3.1 , Dos , OSR2 , Windows 95 in kullandığı dosya
sistemidir. Eski bir dosya sistemi olduğu için bir takım dezavantajları
vardır , kök dizinin sınırlandırılmış olması gibi. Fat tablosu ve boot
sektörü cluster içinde yer almazlar ve sayısı belli olan sıralı
sektörlerde tutulurlar. Bu sayının belli olması kök dizinine yapılacak
eklentilerin belli bir sınırı olması sonucunu doğurur. Kısaca altdizin
istenildiği kadar uzatılabilmekle birlikte kök dizinde belli uzunlukta
girişle sınırlandırılmıştır. İkisincisi Fat16 dosya sisteminde adresleme
16 bit olduğundan dolayı adreslenebilecek maksimum cluster sayısı 65525
dir . Ve bu clusterların boyutu 32KB olabilir. Bu sonuça dayanarak
Fat16 kullanan bir partitionun max 2GB olacağı sonucuna ***ürür.
Üçüncüsü FAT16 elindeki boş sabit diski ya da partisyon alanının bir
şekilde elindeki clusterlara dağıtmak zorundadır. Bu nedenle sabit
diskin boyutu büyümeye başladıkça cluster’ın boyutu da büyür. Örneğin 1
MB’lık bir dosya birçok cluster üzerine sıralanıp yerleşirken 10 KB
uzunluğundaki tek bir dosya bir cluster’ı kaplar. Bu durumda özellikle
disk boyutu 1- 2GB arasında ise FAT16 cluster boyutu 32 KB olacaktır ve
cluster üzerinde 10KB’lık dosyadan arta kalan 22 KB’lık boşluk
değerlendirilemeyerek boşa gidecektir. Özellikle çok miktarda ufak dosya
barındıran sabit disklerde bu durum bolca olur.
FAT32:
Windows95, OSR2, Windows98 , Windows 2000 ve Linux
tarafından tanınan ve FAT16’dan daha gelişmiş bir dosya atama
sistemidir.Fat32 de herhangi bir kök dizin sınırlandırılması yoktur. Bu
en büyük artısıdır. Diğer sistemlere göre 32 bitlik adresleme yapar.
Buda 2 Terabyte’a kadar HDD tanımlamasına eşdeğer bir sistemdir..
NTFS:
Windows NT teknolojisi ile geliştirilen bir sistemdir.
Windows NT4 , Windows 2000 , Windows XP ,Vista ve Win 7 çeşitleridir
WİNFS:
WinFS nedir? Öncelikle orijinal açılımı ve
Türkçe kelime anlamıyla başlayalım.

WinFS = Windows Future Storage, Türkçesi ise “Geleceğin Windows
Depolama Birimi”. Doğrudan çevirince saçma oluyor. O yüzden kulağa hoş
ve anlamlı gelecek şekilde çevirdim. WinFS, Longhorn için geliştirilmiş Windows
Storage Foundation (Windows Depolama Altyapısı) projesinin bir
ürünüdür. İlk geliştirildiği zaman aslında bir dosya sistemi olarak
düşünülmüştür fakat sonradan NTFS dosya sisteminin üzerinde çalışan
bir depolama motoruna dönüşmüştür. Fakat bu dönüşüm kısırlaştırma
şeklinde değil sadece geri uyumlu olabilme adına yapılan bir
değişikliktir. Yani yepyeni bir dosya sistemine geçiş yapıp
kullanıcıların (XP zamanındaki FAT32-NTFS meselesi gibi) kafasını
karıştırmak yerine dosya sistemini sabit tutup bir yandan da projenin
yeniliklerini sunmak adına bu hale getirilmiştir. Windows 7, Winfs’yi
desteklemektedir.


B)Harddisk’lerin yapısı:
Harddiskler bilgi saklamak için üretilmiş çok güçlü
elektromanyetik yapılı (Non-Volatile Storage / NVM) donanımlardır. NVM
donanımları ( Read-only memory ) sadece okuma , ( Flash Memory ) ön
bellek olarak tabir edilir. Bu işlevle çalışan aletler Harddisk’ler ,
Disket’ler , Kaset’ler , Optik Disk Sürücüler Dvd , Cd vb.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Harddisklerde Data işlenmesi ****lden yapılmış yüzeyi
FE3O4 ( Demir Oksit ) kaplamalı disk benzeri yapılar üzerine yapılır.
Bu yapıya kaydolan bir veri mıknatıslanma yolu ile yüzeye işlendiğinden
dolayı istenerek silinmedikçe sabit şekilde kalır. Herhangi bir güç
kaybında , elektrik kesintisinde sorun durumunda diğer yongalarda
kaybolduğu gibi kaybolmazlar ör: RAM’ler.
****l Diskleri daha performanslı yapan bir diğer etkende
diskin dönme sayısıdır. Buna RPM ( Revolutions Per Second ) adı verilir.
Genellikle Harddiskler 3600,5400,7200,10000 rpm değerleri ile sunulur.
Hardisk bilgisinden sonra gelelim Dataların ne olduğuna…Bilindiği
gibi çağımızda bütün datalar tüm yerlerde “1” ve “0” dan oluşan
rakamlarla işlenirler. “1” ve “0” rakamlarının her ikili kombinasyonu
ise bize 1 Bit ‘lik data sağlar.
Yani “11”, “10”, “00” ve “01” ifadelerinin her biri birer Bit’tir. 8
adet Bit’in bir arada bulunması ise bir Byte’lık datayı oluşturur.
Yani, “1101000001111001” 16 haneden oluşan bu rakam 1 Byte’lık veriyi
oluşturur. Tabii ki datalarınız neredeyse hiç biri sadece 1 Byte’tan
oluşamaz. Bu durumda KB ve MB , GB gibi yüksek orandaki Bit
dizilimlerinden bahsetmek gerekiyor.
16 haneli 1 Byte diziliminden 1024 adet yanyana gelirse (yani 16384 bit)
bize 1KB’lık datayı sağlar. Hemen ardından bu rakam 1024 ve katları
olarak MB, GB ve TB olarak ilerlemeye devam eder. Bir başka değişle 1MB
dediğimiz data aslında 16384x1024=16.777.216 adet Bit’in bir araya
gelmesiyle oluşur. Bu rakamı artık her 1024 ile çarpışınızda bir üst
kademe veri birimine ulaşmış olursunuz.
Şimdi data kaydetme, silme, hasar görme ve daha da önemlisi data
kurtarma VE Yok etme mantığını açıklamaya başlayabiliriz.

2[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ata’lar nasıl hasar görür?
Datalarınızın hasar görmesi, fiziksel ve mantıksal(yazılımsal) olarak
iki ana gruba ayrılmıştır.
Datalarınızı tamamen kaybetmeniz ile kısmen kaybetmeniz ya da sadece
hasar görmeleri arasında ufak farklar vardır.
Diskinizin darbe görüp okuyucu kafanın ****l plakalara zarar vermesi,
DVD’nizin çizilip belli bölgelerin okunamaması gibi durumlar tamamen
fiziksel hasarlardır.
Mantıksal hasarlar ise, dosya yapısındaki bozukluklar, yanlışlıkla
silinen dosyalar ya da yazılım hataları gibi durumda karşımıza çıkan ve
hemen yukarıda açıkladığımız veri dizilimine hasar veren durumlar olarak
açıklanabilir.
Hemen bir örnekle açıklayalım. Elimizde bir resim dosyası olsun ve bit
dizilimi “1001111011...” olarak ifade edilsin. Bu dizilimdeki bitlerden
herhangi biri kendi içerisinde hasar görürse ya resim hiç görüntülenemez
ya da kısmen hatalı görüntülenir. Yani 1001111011 yerine ufak bir
hatayla 1001111010 şekline dönüşmüş bir veri artık hasar görmüştür. Yani
görüntünün belli bir kısmında yarım resim göstermeler oluşabilir. Bu
yüzden bir çok veri kurtarma yazılımı kurtadığı resimlerin bazılarını
eksik veya bindirilmiş halde kurtarabilmektedir.
Artık 1MB’lık yani 16.777.216 Bit’lik bir verinizi (bu rakamı 2 ile
çarparak -33.554.432- yan yana dizilmiş “1” ve “0”ları bir düşünün) ne
kadar hassas ve korkutucu bir düzenek halinde saklandığını kendiniz de
görebilirsiniz. İşte bu yüzden verilere sahip çıkmak ve onları kurtarmak
çok önemli bir iştir.
Çünkü sadece 1MB’lık bir veri için 33.554.432 adet Bit’ten oluşarak
yanyana dizilmiş bu dengenin bozulması an meselesidir. Bozulunca da veri
kurtarma yazılımları donanımsal bundle cihazlar haricinden uygulama
yazılımlarıyla kurtarmak nispeten az bir çözüm olacaktır..
A) BADSEKTÖR
NEDİR ? NASIL OLUŞUR VE NASIL DÜZELTİLİR?

Hard diskler sektör adı verilen ve üstüne bilgilerin
yazıldığı birçok birimden oluşur. Bu birimler zamanla bazı nedenlerle
kullanılamaz hale gelir, bu da ya sadece veri kaybına ya da diskin
tamamen iş göremez duruma gelmesine neden olur. Hard disklerde oluşan ve
diskin zarar gören biriminin kalıcı olarak kullanılamaz hale gelmesine
neden olan bozuk disk bölümüne “bad sector” denir.
“Bad sector” neden oluşur?
“Bad sector” ler donanımsal hatalardır ve bilinenin
aksine herhangi bir yazılım tarafından düzeltilemezler ( ama devre dışı
bırakılabilinirler). Hard diskte bad sector oluşmasına neden olan
faktörleri şöyle sıralayabiliriz;

Hard disk çalışma sıcaklığının aşırı yüksek olması (55
dereceden sonrası tehlikelidir)
Nemli ortam
Hard disklerde yaşlanmaya bağlı yıpranma
Disk yüzeyindeki korozyonlar
Diski çalışır durumdayken yere düşürmek, bir yere çarpmak
Disk üretim aşamasında meydana gelen bozulmalar

Gördüğünüz gibi bad sektörler fiziksel olaylar sonucu
oluşuyor. Aslında üretim şeklinin bir sonucu olarak her hard diskte bad
sektör vardır ve bu sayılar "bad track table" adı altında listelenir.
Üretim ne kadar kaliteli yapılırsa, üretim aşamasında oluşan bad sektör
sayısı o kadar az olur ancak hiçbir zaman sıfır olmaz. Peki bad sektör
sadece fiziksel etkenlerle mi oluşur? Aslında, işletim sistemi de bad
sektör oluşumuna neden olabilir. İşletim sistemi "cross-linking" adı
verilen bir hata nedeniyle bad sektör oluşumuna sebep olabilir.
Cross-linking temel olarak, hard diskte zaten bulunan bir dosyanın belli
bir kısmının üzerine yeni bilgi yazılmasıyla oluşur. Bu tip hatalar
daha çok FAT dosya sisteminde görülmekteydi ve NTFS dosya sistemiyle
büyük oranda giderildi. Bu tip, yazılımdan kaynaklanan bad sector
hataları "low level format" adı verilen işlemle düzeltilir.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

"Bad sector" nasıl düzeltilir?
Hard disk üreticileri disklerde zamanla meydana gelen bad
sektörlerin devre dışı bırakılmasını kolaylaştırmak için tüm disklere
boş birimler yerleştirirler. Oluşan bad sektörler bu birimlere taşınarak
kullanıcının herhangi bir problemle karşılaşmaması sağlanır. Çoğu zaman
bad sektör oluşumundan kullanıcının haberi olmaz çünkü işletim sistemi
tespit ettiği bad sektörleri otomatik olarak boş birimlere taşır böylece
bir sorunla karşılaşılmaz. Eğer bad sektörleri kendiniz tespit etmeye
başlamışsanız bu, diskteki bad sektörlerin taşınması için kullanılan boş
birimlerin tükendiği ve diskinizin de ömrünü tamamlamaya yakın olduğu
anlamına gelir.
İşletim sistemi bad sektörleri tamir etmez ancak onları
"görmezden" gelebilir. Bu şekilde işletim sisteminin görmezden gelerek
çalışabileceği maksimum bir hata değeri vardır ve disk bu değere
ulaştıktan sonra yapılacak tek şey bir an önce yeni bir hard disk
edinmenizdir.
Hard diskinizi kendiniz de test edebilirsiniz. Bunun için
HD Tune ya da Windows’ un kendi dosya denetleme sistemi olan chkdsk
komutunu kullanabilirsiniz. Chkdsk komutu aynı zamanda bulduğu hataları
düzeltebilme yeteneğine de sahiptir. Ayrıca SpinRite adı verilen bir
programla da hard diskinizin bakım ve gerekirse bilgi kurtarma
işlemlerini yapabilirsiniz.
b)Kullanıcı Hataları:

Pek çok kullanıcı kullandığı sistemi normal olmayan şekilde kapatması
durumunda yukarıda anlatılan “badsector oluşmaması” durumunda bile
verilerde kalıcı hasarlar meydana gelebilmektedir.
Bu hasarlar genellikle sistem dosyalarında meydana geldiği gibi,
üzerinde işlem yapılan sabit disk’te de sorun yaratabilmektedir. Bu
şekilde sabit disk’te yer alan verileriniz için tehlike arz edecektir.
Veriler sadece elektrik arızası veya bilinçsiz müdahale haricinde de
hasar görebilmektedir.
Bunlara örnek, hard disk’inizin anormal bir şekilde sallanması, yere
düşmesi, suyla temas etmesi ve direkt güneş görmesiyle de problemler
oluşturabilmektedir.


3[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ata Yok etmek !

Bilgisayar dilinde verilerin silinmesi diye birşey yoktur. Diskiniz
üzerinde milyonlarca “1” ve “0” yuvası bulunur ve bunlar ilk Format’ın
artından tamamen doludur. Verilerin yazılması ve ya silinmesi bu
yuvaların anlamı olarak doldurulması ya da kasıtlı olarak
değiştirilmesidir.
Veri yazmayı anlamak zor değil fakat veri silmek oldukça farklı bir
konudur. Disk gibi veri depolama aygıtlarından veri silmek demek o
verinin adresini ve başlık verilerini kasıtlı olarak ve “boş” geçecek
şekilde değiştirmek demektir. Tamamen örnekleme amaçlı bir ifadeyle
anlatmaya çalışalım. 1001111011 yine bizim resim dosyamız olsun ve biz
bunu silelim. Silme işleminden sonra disk üzerindeki manzara __________
böyle bir boşluk olmayacak aksine 0011111011 gibi artık burada istenen
bir veri olmadığını ve üzerine yeni veriler yazacağını sisteme ifade
eden bir değişiklikle o veri orada durmaya devam edecektir.

a)Data silme senaryosu

Varsayalım ki, Hardiskimizde
çok önemli bilgilerimizin silinmesini istiyorsuz. Mesela.
Adım adım anlatacağım işlemleri yerine getirirseniz, kurtarma olasılığı
minimum duzeylere gelecektir. Örneğin, Resim, belge,video,mp3 gibi
dosyalarımız olsun
R-Wipe
& Clean gibi program ile şu anki veriler geri gelmeyecek şekilde bir
nebze silebilmekteyiz. fakat önceden silinenlere birşey yapamayız.
Yapılacak işlem mevcut sürücüyü silen yazılımlar kullanmalıyız.
En garanti yol harddiske tamamen dolacak şekilde dosya kopyalamak. Bu
işi zorlaştırır ama kurtarılmaması gibi bir şey söz konusu değildir.
Örneğin Büyük dosya boyutuna sahip film veya belge dosyası mesela. Disk
tam dolana kadar kopyalayın. Bu şekilde silmesi kolay olur. Diski
tamamen doldurduktan sonra normal olarak silin hepsini.
Örneğin dosya yerine disk kısmını silmek isterseniz, temizlenmesi
gereken sürücü D: olsun. Bu sürücüyü silmek istiyorsanız, önce D:
klasörüne girin, gizli dosyaları gösterin. korunan işletim sistemi
dosyalarını gösterdeki tıklamayı kaldırın, ve wipe free space de, wiping
algortyhm olarak da Dod 5200.28-Std yi seçip temizleyin..
Daha sonra
diskin partititon’unu değiştirin. Örn.FAT32.. .Master Boot Record
denilen (MBR) sistem belleğini özel bazı yazılımlarla
sıfırlayabilirsiniz.
Silme işleminde Daha da ileri gitmek isterseniz, sisteme Defrag
yapabilirsiniz..
Dosyaların bulunduğu harddisk’e format öncesi defrag çektiğiniz zaman
bütün dosyaları bir tek noktada toparlıyor. Dağınık halde olanları bir
araya getirip, Incinerator programlarıyla geri getiremez şekilde
silebilirsiniz..
Kullandığı silme algoritmasını tahmin bile edemezsiniz… : )).
Defrag diskte yazılı veri ile uğraşır, örneğin 100 gb lık verinin 95
gb’ını silindikten sonra geriye 5 gb’ı yerine taşıyacaktır. Buda o 95
gb’lık verinin en fazla 3-4 gb’ının bozulmasını sağlayacaktır.


Not: diske format attıktan sonra defrag yapmamalısınız. Disk dolu
iken yapınız. Eğer yapmaya kalkarsanız size gerek yok zaten” fragmante
die” uyarı penceresi cıkartır.
Bütün bunlardan sonra Artık Veri kurtarma yaparlarsa
kopyaladığınız film alınabilir sadece. Donanımsal olarak veri kurtaran
yazılımları (Encase vb..) hariç tabii.. ancak çok ciddi bir asayişi
durumlarda kullanılırlar.. J tabi bir yere kadar
kurtarma gerçekleşir..…
Encase sadece Polisliye olaylarda, veri kurtarma aracı olarak
kullanılır.

En garantili yol depolama cihazınızı bir kalderanın tepesinden
yanardağın içindeki Lav’ların içine ATIP eritmektir J
Dosya silmeyi anlamak
Verilerinizi güvenli hale getirmede ilk adım verilerin
nasıl depolandığını ve sildiğinizde ne olduğunu anlamaktır. Çoğu insan
dosya silindiğinde yokolduğunu düşünür, bir kitaptan bir sayfayı
yırtmışlar gibi. Fakat işletim sistemleri silme işleminde basitçe "o
dosyaya işaret eden işaretçiyi siler, dosyanın tamamını değil". Bu daha
çok karatahtaya bilgileri kolonlar halinde yazmak, her bir kolonun bir
başlığı olması ve sadece o başlığı silerek tüm kolonun silinmiş olduğunu
varsaymaktır. Tahtaya bakanlar hala kolonda yazılı olan herşeyi,
birileri üzerine yazana kadar, okuyabilirler.

Bunun veri gizliliğindeki anlamı nedir? Az bilgiye sahip
bir bilgisayar kullanıcısı bile az çaba ve geniş çapta bulunan ücretsiz
araçlarla Windows’da silinmiş dosyaları geri getirebilirler. Tahtayı tam
temizleyen araçlara ihtiyacınız var.


b)Wipe Yapma:


Wipe ‘ın kelime anlamı silmek veya yok etmek anlamına
gelmektedir
Çok önemli belgelerinizi silmek için sadece geri donüşüm kutusunu
kullanmak akıllıca olmaz. Aksine veriyi yok etmekten öte, veriyi çok
kolay bir şekilde geri getirmek üzere dosyayı farklı bir bölgeye atmış
olmaktan öteye geçmemektedir. Bu şekilde, yazılım bile kullanmadan
dosyayı geri getirmek mümkündür.
Bu amaç doğrultusunda, yok edilmesi gereken data’lar için özel yöntemler
geliştirilmiştir.
Bu yöntemleri;
Gutmann,
Schneier,
Dod,
Nato,
Vsitr,
Navso
NFM,
AFSSI5020,
Random,
Quick, olarak sıralayabiliriz.
Bu yöntemleri çeşitli yazılımları kullanarak faydalanabilirsiniz..
Buna örnek olarak Zilla Data Nuker, CCleaner ve Multilate File Wiper
yazılımını örnek verebiliriz..


Wipe işlemi nasıl yapılır?

Gutmann (35-Pass):
Peter Gutmann ın makalesinden ismi almıştır. ( Secure
Deletion of Data From Magnetic And Solid-State Memory) , HDD üzerine
makaladekiformül ve metodla 35 kez üst üste veri yazılımı işlemidir. Bu
işlem en güvenlir wipe yöntemidir, aldığı zaman çok uzundur.
Schneier (7-Pass):Bruce
Schneier’s algoritmasıdır. Gizli bir random numara üretici ile dosyayı
yi 7 kez üst üste yazarak wipelar. Çok güvenli bir sistemdir. Önemli ,
gizli dosyalara uygulanmalıdır.
Dod-7 (7-Pass):Bu metod U.S
Department Of Defence standartı “National Industrial Security Program
Operating Manual” (US Dod 5220.22-M ECE). Bir dosyayı 7 sorti yaparak
wipelar. Bu sistem genel dosyalara yapılabilir.
NATO (7-Pass):
Bu metod “North Atlantic Treaty Organization Standart
(NATO)” temeline dayanır. Bir dosyayı 7 kez sortiler. DoD-7 metodu kadar
güvenli değildir sadece bir kelimeyi yazar. Genel dosyalarda güvenle
uygulanabilir.
VSITR (7-Pass):Bu metod
German Standart(VSITR) ye dayanır. Bir dosyayı 7 kez sortiler. Diğer
7-Pass metodlarından en güvensizi olanıdır. Genel dosyalarda güvenle
uygulanabilir.


Gutmann Subset (5-Pass):Bu
metod Gutmann 35-Pass metodu temeline dayanır. Genel dosyalarda güvenle
uygulanabilir.
DoD-3 (3-Pass):
Bu metod U.S Depertment of Defence’s standartı “National
Industry Security Program Operating Manual” ( DoD 5220.22-M E) temeline
dayanır. Dosyayı 3 kez sortiler. Orta düzey güvenlik sağlar , önemli
bilgiler içermeyen dosyalarda uygulanması tavsiye edilir.
NAVSO NFM (3-PASS):
Bu metod U.S Navy Standart (NAVSO P-5236-26-NFM) ye
dayanır. MFM encode sürücüleri için dizayn edilmiştir. Bir dosyayı 3 kez
sortiler. Orta düzey güvenlik sağlar , önemli bilgiler içermeyen
dosyalarda uygulanması tavsiye edilir.
NAVSO RLL (3-Pass):
Bu metod U.S Navy Standart (NAVSO P-5236-26-RLL) ye
dayanır. RLL encode sürücüler için tasarlanmıştır.Bir dosyayı 3 kez
sortiler. Orta düzey güvenlik sağlar , önemli bilgiler içermeyen
dosyalarda uygulanması tavsiye edilir.
AFSSI5020 (3-Pass):
Bu metod U.S Air Force Standard (AFSSI5020) ye dayanır.
Bir dosyayı 3 kez sortiler. Orta düzey güvenlik sağlar , önemli bilgiler
içermeyen dosyalarda uygulanması tavsiye edilir
Random (1-Pass):
Bu metod basitçe bir dosyanın üzerine random bilgi yazar
silmeden önce. Güvenli değildir önemli dosyalar için kullanılmamalıdır.

Quick (1-Pass):
Bu metod basitçe bir dosyanın üzerini sıfırılarla doldurur sonra siler.
Güvenli bir wipe sistemi değildir , gereksiz dosyalarınız için
kullanabilirsiniz.

Ayrıca kendi tasarlayacağınız bir metodla XL Delete adlı
yazılım ile kendi wipe sisteminizi yapabilirsiniz.

Not:
Wipe sistemi , belirteceğiniz partition’nun tamamını yahut sadece boş
alanını Wipelar. Wipe sistemi ise ; sürücüyü 1 le doldurur sonra siler, 0
la doldurur siler. Bu işleme X diyelim. Bu X i sizin belirleyeceğiniz
miktarda yapacaktır. Normal , High , Intense ve Custom şıkları
mevcuttur.
Örnek şekilde MULTITATE WIPE programı.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

En yüksek düzeyde silme işlemi için Custom kısmını
işaretleyin.
Overwrite 0’ı -> 1 yapın.
Overwrite 1’ı -> 1 yapın.
Overwrite Random -> 5 yapın.

Wipelamak istediğiniz Sürücünüzü seçip Tools – Wipe free
disk space yı işaretleyin , işlem biraz zaman alacaktır . Bu işlemi
yaparken tüm HDD nizi bir partition yapın , ve başka bir HDD den yapın
bu işlemi hem zamandan , hem olası Windows dosyası kayıbı olmaması için

C)Low Level Format yöntemi hakkında
Bazı arkadaşlar forumda olsun veya başka yerlerde olsun,
sıkça LLF ‘ın marifetlerinden söz ederler.. Hatta fabrika ayarına
döndürmekten bile söz ederler..
Ne yazık ki Harddisk’te fabrika ayarı diye bişey yoktur, Söz konusu
olamaz. Zira harddiskin ayarlarıyla oynayamazsınız [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Fiziksel olduğu kadar ince ayarlıdır… (zaten
harddisk kapağı açılınca çalışmamak üzere harddisk uçar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Low level format MBR tablosunun yeniden oluşturulması işlemidir,
zira low level format bile atsanız veri kurtarılmasının çözümü vardır...
low level formatı diskte bad sector oluşmadıkça yada yok etmek
istiyeceğiniz hayati belgeler olmadıkça pek önerilmiyor. Çünkü normal
formattan farklı olarak diskteki her bir sektörün uzerine teker teker
yazıp siliyor ve doğruluğunu kontrol ediyor...bu da diskin hiç olmadığı
kadar yoğun kullanımı demektir. Hiç kullanılmamış gibi gösteriyor
Kaldıki low level format
denilen şey 1970 li yıllarda kaldı, hdd lerin tamamı üreticisinden en
performanslı calışacak şekilde düzenlenip cıkartılıyor ve badsector vs
gibi durumlar oluşmadığı sürece, LLF kesinlikle disk üreticileri
tarafından tavsiye edilmiyor...
Bu yüzden BIOS larda Low level format seçeneği yok.. yani işe yaramıyor .
hddler fabrikada diskin en performanslı çalışacağı şekilde
biçimlendirilirler ve bir dahada bu işlemin değiştirilmesi tavsiye
edilmez... Burada performans amaçlı sektör atlayarak veri yazma işlemi
vardır, performans amacı ile geliştirilen bir veri yazma algoritmasıdır
ve günümüzdeki bir cok hdd bunu kullanmaktadır, LLF işlemi yaparsanız o
diskin performansından eser bulamazsınız...
LLF root sektörü taratıp silindir’leri kontrol ediyor. boot sektördeki
adreslemeleri komple siliyor. Bunu yaparken’de MBR yi sıfırlanıyor
dolayısıyla, LLF İster istemez ömrü kısaltan bir faktordür.
D[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]oğru diye bilinen yanlış bilgiler

Güvenli silme ve dosya üzerine yazma hakkında bilinen yanlış bilgiler
Disk üzerindeki verilerin üzerine başka veriler yazmak orjinal verilerin
geri getirilmesini önlemede güçlü bir işlemdir. Fakat güvenlik dosya
silme ve üzerine yazma ile ilgili pek çok yanlış bilgi var.
Zaman ve elektriği boşa harcamanın bir anlamı yok. Buna en iyi örnek
1990’larda Peter Gutmann ve Colin Plumb tarafından dizayn edilen ve
zamanında disk silme için altın standart olarak görülen Gutmann metodu.
Bu metodla yüksek kapasiteye sahip modern bir disk sürücüsünü silmek
haftalar alabilir (35-seferlik Gutmann Metodunun 14 gün süreceği
söyleniyor). Ve Gutmann da daha sonra bu metodun doğru olmadığını aşırı
zaman ve elektrik harcamaktan ibaret olduğunu belirtmiş.
Yinede bu metod hala en çok kullanılan data yok etme standartların
tepesinde yer alıyor.

Eski Bilgisayarınızı
Satarken sildiğinizi sandığınız Gizli Bilgilerinize ne olacağını
düşündünüz mü?

Bu yazı, ulusal güvenlik ve her çeşit bilgi güvenliği sözkonusu
olduğunda bilinmesi gereken, temel bir bilgisayar dosya imha
işlemidir.Özellikle finans sektörü mavi yakalılarına, psikologlara, kamu
memurlarına, askeri memurlara ve devletimizin önemli kurumlarında
çalışan her görevliye öğretilmesi gereken bir işlemdir.

Bu işlem bir savaş anında ya da eskimiş bilgisayarların çöpe
atılmasında, devredilmesinde uygulanmalıdır. Bilgi İşlem Birimleri’nin
bu işlemi bildiğine kesinlikle eminim. Ancak bir çeşit ilk yardım olarak
diğer kullanıcılara da öğretilmelidir. Çünkü kontrol edemedikleri bir
noktada mesela özel notebooklarda işlem gözden kaçabilir. Somut bir
örnekle geçen günlerde muhtarlıklardan bilgisayarların çalındığını
duydum. Düşünün neler öğrenilebilir o bilgisayarlardan.

Bu ara herkesin dilinde 7, Vista ve ona uygun yeni bir bilgisayar alma
telaşı var. Genelde "Eski bilgisayarımı toptan satayım mı? Yoksa içinden
bazı parçaları değiştirip yenileyeyim mi?" sorgulaması da sürüyor. Her
bilgisayar için ayrı bir hikaye ancak bana sorarsanız, yeni bir
bilgisayar almadıysanız Vista’ya geçmek sorunlu bir hikayede başrolleri
oynamayı kabul etmek demek.

Böylece herkes parasını denkleştirirken "Eski bilgisayar ne olacak?"
sorusu da gündeme geliyor. Kimisi tanıdık birine hediye ediyor, kimileri
çalıştığı bilgisayar firmasına verip satmasını istiyor. Kimi ikinci el
pazarında satıyor. Kimisi webdeki ikinci el satış siteleri ile satıyor.
(laf aramızda çok yakında ebay Türkiye’ye geliyor deniyor, başka bir
yazıda ele alırız bunu)

Satalım da, satarken başımıza ne gibi işler açabiliriz? Mesela
"Belgelerimi siler satarım" diyorsanız. Internet’te girdiğiniz pek çok
bilgiyi, şifreyi ve izleme geçmişinizi hediye ediyor olabilirsiniz. Alan
kişi biraz kurt bir tipse kötüye kullanmaya çekinmeyecektir.

İkincisi ve en az bilineni. Bilgisayarcılar bile bu konuda saf
davranabiliyor. "Formatlayalım abi, hiçbirşey kalmaz" diyebiliyorlar.
Ama abiler! bilmiyorlar ki çok şey kalıyor. Bir çok yardımcı programla
formatlanan bomboş harddiskte kaydettiğiniz özel fotoğraflarınız,
yazışmalarınız, bankacılık dökümanlarınız ve size ait herşey geri
getirilebiliyor.

Şaşırtıcı geldiyse okumaya devam edelim. Bu işi kökünden halledecek
gerçekten sıfır bir bilgisayar yollamanız için yapılacaklar şunlar:

1. Yedeklerinizi alın. Yani makinede kendinize ait belge, müzik, foto
yedekleyin. Eğer Outlook kullanıyorsanız, dosyanızı alın, Internet
Explorer veya Firefox, Opera hangisini kullanıyorsanız Sık
kullanılanlarda bulunan web adreslerinizi yedekleyin. Belgelerimde
bulunan Alınan Belgelerim, Received Files içindeki belgelerinizi
unutmayın vs. vs.
2. Peki silmeye geldi sıra. Bunun için bir yazılım kullanacağımız
ortada. [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
gibi sitelerde basitçe harddisk silmek anlamaında "Erase hard drive"
arattığımızda karşımıza bir çok program gelir. yıllardır bildiğim bir
şey varsa "İnsanlar neredeyse oraya git" prensibidir. Yani en çok
indirilen programlar gerçekten en çok işe yarayanlardır. Bir de sizin
ücretsiz bir yazılım aradığınızı varsayıyorum. Evet listenin "Total
Downloads / Toplam İndirme" başlığına tıklarsak karşımıza en popüler
yazılımlar gelir. Bir diğer seçimde kullanıcıların beğeni ölçüleri ya da
programı iyice irdeleyen sitenin editörlerinin puanları olabilir.


4[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ata kurtarma (Recovery)

A:Basit olarak recovery uygulama yazılımlarının
mantığı.

harddisk te boot ve root dizinleri mevcuttur.. Bu dizinlerde 2 kısım
bulunuyor.
1.bBölüm olan boot bölümü, kayıt edilen dosyaların adreslemeleri
bulunuyor. 2. bölümde ise root bölümü mevcuttur. Dolayısıyla bizim
sildiğimizi sandığımız data’ların kayıt ortamı root bölümüdür.
veri kurtarma yazılımları çalışırken, adreslemelerin bulunduğu boot
bölümünü taramak yerine root bölümüne atlayıp dosyaları kurtarıyor.
Çünkü harddiske veri yüklerken, boot’a değil, root’a
kayıt ediliyor.
Veri kurtarma mantığı elbette ki buradaki bir kaç satırda
anlatılabilecek kadar basit değildir. Fakat en temel mantığı açıklamaya
çalışarak veri kurtarmanın ve hata düzeltme işin kökünde ne olduğundan
bahsedelim.
Yukarıdaki örneklerde gördüğünüz gibi verilerin tamamı ortadan
kaybolmayabilir bu durumda bize özel çözümlerle hasar görmüş bölümler
geri getirilebilir. Veri kurtarma temelleri bir çok durumda hata
düzeltme –error correction- a uzanmaktadır. Elektronikde her veri
demetinin bir kuralı vardır. Tamamen örnekleme amaçlı olarak ortaya
kendi varsaydığımız bir kuralı atalım. Ve her JPEG resim verisindeki,
her 5’er birlik dizilim ardından “01” biti gelmek zorundadır ve hiç bir
4. bit “11” olamaz. Evet sizin de anladığınız gibi sık karşılaşılan bir
zeka testinden hiçbir farkı yok. Bu gibi kurallar çerçevesinde analiz
edilen veri (bit) dizilimindeki hatalar ve olasılıklar hesaplanarak
eksik ya da hasar görmüş veriler onarılabilir.
Satın aldığınız DVD oynatıcıların bile ambalajında bir yerlerde “error
correction” ifadesi görebilirsiniz. Mantık tamamen aynıdır ve o cihazlar
içerisinde minik birer veri kurtarma donanımı bulunur ve olası bir veri
hasarında daha önceki kurallar göz önüne alınarak eksik ya da hata
görmüş tetikleyecektir.

B)Overwrite (üstüne yazılan) data’lar

Kalıcı silme işlemi için öncelikle sileceğiniz dosyaya göre overwrite
yöntemiyle silerseniz, geri getirilmesi mümkün değildir.
Örneğin; bir resim dosyasının içeriğini silip kaydettikten sonra,
dosyayı silerseniz, hiçbir şekilde resme geri ulaşamazsınız.
aynı şekilde bir belge’yi de içeriğini silip kaydettikten sonra dosyayı
da silerseniz overwrite yapmış olursunuz
Hemen yukarıdaki açıklamayı da konuya dahil ederek verilerin birbirleri
üzerine yazılma mantıklarından bahsedelim. Diskimizin üzerinde şöyle bir
veri dizilimi olsun
111000100010101110001010101100101000111111011
Bu dizilimdeki kırmızı bölüm yukarıdaki örnekte açıkladığımız ve
“sildiğimiz” resim dosya ve onun halen durmak olan kalıntıları, yeşil
bölüm ise bambaşka bir yazılabilir alandır. İlk heneden başlayarak bu
bölüme bir veri yazılmaya kalkıldığında (bu sizin değil dosya yönetim
sisteminizin dolayısıyla bilgisayarınızın tercihiyle yapılır) kırmızı
alana denk gelen veriler de o bölümü sildiğimizi çoktan diske
söylediğimiz için aynen yazmaya devam edecektir. Yani veri yazıldıktan
sonra karşımızdaki manzara,
111000100010101110001010101100101000111111011
001101011100011011100001101010101010000111011
Mavi alan yeni yazılan veri, koyu kırımızı alan az önce sildiğimiz
verinin bir kısmına yazılmış veri kırmızı alan ise henüz üzerine tamamen
yazılmamış ama bizim çoktan silinmiş olmasını istediğimiz veriden arta
kalanlardır.

C)Anti-Virüs’lerin sildiği data’lar

Bazen anti virüs’ler, önemli dosyalarınızı, virüs enfekte olması
sebebiyle silebilmektedir. Sözgelimi bu dosyalar sizin için çok önem
teşkil ediyorsa, bu dosyaları kurtarmak için yeterince sebebiniz var
demektir.
Silinen dosyalar, genellikle anti virüs’lerin karantina kısmına
listelenmektedir.
Bu dosyaları kurtarmak için yapmanız gerekenler şunlar
öncelikle hangi antivirüs’ü kullandığınız önemli değil. Çünkü tüm
antivirüs uygulamalarında standart olarak belirlenen “quarantine” adında
bir altmenüsü bulunmaktadır. Bu menünün amacı, tehlike arz eden
uygulamaların, incelenip, virüs kategorisinde bir isme sahip olması
için, dosyanın antivirüs şirketinin veritabanına gönderilmesi
gerekmektedir. Bu şekilde, bir virüs olup olmadığı incelemesine tabi
olacaktır.
Eğer dosya incelenip, herhangi bir tehlike unsuru bulunmaması durumunda,
antivirüs şirketi güncellemeler sırasında sizin karantinaya aldığınız
dosyanızın güvenli olduğuna karar verip, dosyanızı sildiği yere geri
gonderecektir. Bazen bu işi manuel yapmanız da gerekebiliyor. Veya
antivirüs bir uyarı vererek işlemi yapmanızı sizden isteyebilir..
Eğer dosyanızı virüslü halde geri almak istiyorsanız karantina
menüsünü bulup, önemli olan dosyanızı sağ klik’leyip “Geri Yükle”
seçeneğini işaretlemenizdir. Bu şekilde silinen yere geri gidecektir.
Bazı durumlarda antivirüs dosyayı geri yükleyememekte ve bu işi
engellemektedir.
Bu tür durumlarda antivirüs dosyasının barındığı klasör olan Program
Files ‘ta antivirüs dosyasının barındığı klasörü açıp BACKUP adındaki
klasörden önemli dosyanızı geri kopyalamanızdır..

D)Taşınabilir Cihazlardan veri kurtarma (CD/DVD ,
telefon,mp3 player, simkart vs..)

CD/DVD’lerden veri kurtarmak

Cdler gözle görülmeyecek kadar yakın girinti ve çıkıntıdan oluşur.her
bir girinti ve çıkıntı 0 ve 1 anlamına gelir.yere düşme,sert yüzeye
sürtünme gibi nedenlerle fiziksel olarak çizilen cd yüzeyleri bu girinti
ve çıkıntı Elinizde çizilmiş bir cd var ve bu CD’nin içindekileri
bilgileri Windows gezginini kullanarak bilgisayarınıza kopyalamaya
çalışıyorsunuz. tabii doğal olarak olmuyor. Windows’un yapamadığını
unstoppable copier ve Badcopy isimli programlar yapabiliyor. cd deki
bütün sektörleri tek tek okuyor ve zarar görenleri tekrar oluşturmayı
deniyor.



Telefonlardan Veri Kurtarma:

Cep telefonlarından sildiğiniz verilerinizi geri getirmek tamamen
telefonunuzun özelliğine kalmış bir durumdur.
Eğer telefonunuzda usb gibi firmware veya data kablosu görevi alan bir
çıkış yuvası mevcut ise, bu dosyalarınızı kurtarabileceğiniz anlamına
geliyor.
Telefonunuzun data iletişimi için senkronizasyon yaptığınız zaman
bilgisayarınızda taşınabilir bir aygıt olarak tanıtımı gerçekleşecektir.
Bu sayede herhangi bir data recovery yazılımı sayesinde verilerinizi
geri getirebilirsiniz…


Simkart’tan veri kurtarma:

Cep telefonu kullanıcılarının başına sıklıkla gelen vakalardan
bir tanesi hiç şüphe yok ki kişi rehberini ya da SMS’leri bir
şekilde cep telefonundan kaybetmesi. Bu tip durumlarda SIM
kartından SMS ve kişi rehberi kurtarılabiliyor olsa da, tüm
bunlara gerek kalmaması için kişi rehberinizi mutlak suretle en
başından başka bir birime yedeklemenizi öneriyorum.

SIM Card yazılımına dönecek olursak, cep telefonunuzda silinen SMS’leri
ve kayıp kişi rehberinin kurtarılması için geliştirilen bazı araçlar,
bu gibi zor durumlarda kalan kullanıcılar tarafından tercih edilebilir.

Bu yazılımlar sayesinde cep telefonunuzun hafızasının tamamını
geriye kazanmanız mümkün.



Simkart kurtarma Yazılımlarının özellikleri:

- Silinen SMS’leri geri getirmesi,

- Kişi rehberini tamamen kurtarabilmesi,

- Dosya kurtarma işleminin bir dakika içinde sona ermesi

MP3 Player’lardan veri kurtarma

MP3 Player cihazınızdan silinen verilerinizi geri getirmek için yukarıda
telefon için anlatılan şekilde kablo aracılığıyla verilerinizi geri
getirebilirsiniz.
Birçok mp3 player usb bellek görevi aldığı için data kablosuna ihtiyaç
duymadan normal bir usb gibi data recovery işlemini yapabilirsiniz.


5[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ata kurtarma programları

Piyasada bol miktarda otomatik veri kurtarma yazılımı mevcut. Bu
yazılımların tamamı, kaybolan verilerinizi geri getirmeyi vaad ediyor.
Peki gerçekten öyle mi?
Düşünün, çok çok önemli kişisel ya da kurumsal bilgileriniz bir anda
ortadan kayboldu. Siz panik halindeyken ve kendi kendinize nasıl
müdahele ederim diye düşünürken, veri kurtarma yazılımlarından birini
keşfettiniz ya da bir arkadaşınız size bunu önerdi.
Yazılımın kendini öve öve bitiremeyen açıklamarını okuyunca da “bu tam
benlik bir çözüm” dediniz ve yazılımı kurup verilerini kurtarmayı
denemeye başladınız. Evet bu bir mucize olmalı! Ortadan kaybolan
neredeyse tüm verileriniz yazılım tarafından bir bir kayboldukları
yerden bulunuyor. Bu güzel bir haber, hemen aynı heyecanla kurtardığınız
bilgilerinizi bir başka diske aktardınız. Eski diskinize de temiz ve
yeni bir başlangıç yapmak için tamamen formatlayıp, yeni bir partition
üzerine yepyeni işletim sisteminizi kurdunuz.
Herşey hâlâ yolunda. Veri kurtarma yazılımıyla kurtardığınız
verilerinizi eski diskinize tekrar aktardınız ve büyük bir sevinç ve
heyecanla işlerinize kaldığınız yerden devam etmek üzere bilgisayarın
karşısına oturdunuz.
Kurtardığınız (!) verilerden birinin üzerine tıkladınız, ve o da ne?
Dosya açılmıyor, sonra diğerine, sonra diğerine... Evet dosyaların
neredeyse tamamı “çalışmıyor”. Artık gerçekten kara kara düşünmeye
başlayabilirsiniz. Çünkü ilk başta verileriniz gerçekten halen
diskinizde duruyordu ve uzman eller tarafından kurtarılmalıydı. Oysa siz
o diskinizi çoktan formatladınız dosya yapısını yenilediniz ve yep yeni
işletim sistemini kurdunuz. Yüksek olasılıkla verileriniz tamamı artık
gerçekten kayboldu ya da geri dönüşü çok çok daha zor olacak bir şekilde
hasar gördü.
Bu tür yazılımlar Teknik bilgiler bölümünde açıkladığımız gibi veri
oluşum kurallarına göre çalışırlar. Eğer bu durum tamamen geçerli
olsaydı, bugün hiç bir veriyi kaybettik diye üzülmezdik ve işletim
sistemimiz bunu zaten basit bir araç olarak bize sunardı. Otomatik veri
kurtarma yazılımları da gerçekten bazı verileri kurtarabilir fakat
önemli bilgilerinizi hayata döndürmek için kesinlikle profesyonel bir
yardım almalısınız. Bunu internette veri kurtarma konusunda uzman olan
şirketlere danışmalısınız…
özel üretilmiş yazılımlar ve laboratuar ortamında yapılan çalışmalar
dolayısıyla herkesin yapamayacağı bir iştir.. her türlü donanımsal
olarak bozuk (yanmış, ıslanmış, vs) veya logical problemli media dan
(memory, harddisk, kaset, dvd, sunucu diskleri vs..) veri
kurtarılabiliyor
IBAS - ONTRACK-ELCOMSOFT, gibi şirketler harddisk yapısını çok iyi bilen
kişiler. Bunlara recover yapmak çocuk oyuncağı gelir. Yanmış harddiski
bile %70 lere varan oranlarda geri getirebiliyorlar.
Tabi bu gibi yerlere başvurmanın bedelini de tahmin ediyorsunuzdur
umarum. (burada elde avucta bilinenlerden söz ediyoruz) Money.. J
Bir sonraki konuda Veri kurtarma programları hakkında geniş bir
arşiv paylaşacağım.


6[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ata Koruma

Öncelikle, veri kayıpları ile karşılaşmayı engellemek
için alınacak bazı temel önlemlerden bahsedelim.


a)Elektrik Koruma

Veri kaybı nedenleri arasında önemli nedenlerden biri olan
bilgisayardaki elektrik arızaları çoğunlukla önlenebilir. Bildiğiniz
gibi elektrik şebekesi 50Hz, 220 Volt AC gerilim ile bilgisayarınızı
beslemektedir. Bu gerilim bilgisayar içindeki ’Güç Kaynağı’ ile
bilgisayarınızın elektronik bileşenlerinin kullanabileceği 5V 12V gibi
değerlerde doğru gerilime (DC) çevrilir.

Öncelikle bilgisayarınızın tükettiği güce uygun bir güç kaynağı
(PSU-Power Supply) kullanmak gerekir. Günümüzde, gelişen işlemciler,
ekran kartları, DVD/CD sürücüleri, büyüyen sabit diskler alışılagelmiş
güç tüketimlerinden daha fazlasına ihtiyaç duymaktadır. Bilgisayarınız
350Watt bir güç kaynağı ile sorunsuz çalışırken, yeni ekran kartınız ile
bilgisayarınız açılmayabilir veya zarar görebilir. Tagan güç kaynakları
ile bilgisayarızın ihtiyaç duyduğu gücü, kaliteli şekilde TÜV-EPA
Pollution ve öncü standartlar çerçevesinde verimli bir şekilde
edinebilirsiniz.

Bilgisayarınız kısa süreli elektrik gidip gelmelerinde zarar görebilir.
Bir Kesintisiz Güç Kaynağı (KGK) kullanarak bu olasılığı
azaltabilirsiniz.
Açık veya kapalı haldeki Taşına bilir bilgisayarları, ve dijital olan
birçok cihazı hızlı hareket ettirmemek gerekiyor.
yani eğer dosyalarınızı kurtarmak istiyorsanız kurtarmadan önce
silinen alan’a başka bir şey yüklememeniz gerekiyor…

b)Veri güvenliği

Veri güvenliği için en basit çözüm, harici USB2.0 ve/veya Firewire
bağlantısı ile kullanılan taşınabilir disk kutuları kullanmaktır.
Bilgisayarınızda bir RAID çözümü kullanmak düşündüğünüzden çok daha
fazla güvenliği size sağlayabilir. . Burada dikkat etmeniz gereken
önemli konulardan biri, anakart üzerinde gelen RAID olanaklarını
kullanmanız durumunda, anakartın değiştirmek zorunda kalırsanız, yeni
anakartta farklı bir çip-set kullanılması durumunda verilerin
kullanılamaması ve RAID’in çalışmamasıdır. Eğer verileriniz sizin için
kritik bir önem taşıyorsa, ek bir RAID kontrol kartı kullanmanızı
tavsiye edilir.

Genel olarak veri güvenliğinden uygulayan/uygulaması gereken
kişi/kurumlara örnek olarak:

- bilgilerinin varlığı önemli kullanıcılar,
- akademisyenler
- mühendisler
- avukatlar
- doktorlar
- ...

özel olarak,
- belediyeler, - kamu kurumları
- ses / görüntü teknolojileri şirketleri
- reklam ajansları
- fotoğraf stüdyoları
- muhasebe / mali müşavirlik büroları
- kamuoyu araştırma şirketleri
- .... vs…

c)Data güvenliği konusunda almanız gereken Öneri ve Önlemler

Acil durumlarda yapılması gerekenler
Diskinizin tamamına ya da ihtiyacınız olan veriye erişememe halinizde
mutlaka uymanız gereken bazı kuralları sizinle paylaşmak istedik
Kesinlikle tekrar tekrar denemeyin!:
Diske ya da ihtiyacınız olan veriye ulaşmakta problem yaşadığınız zaman,
bunu doğal olarak birkaç kez denemek isteyeceksiniz. Size önerimiz bu
denemeleri kesinlikle uzatmamanız. Eğer diskinizde fiziksel bir hasar
varsa bu ısrarlı tavrınız hasarı daha ciddi boyutlara taşıyabileceği
gibi, hasarsız olan bölümlere de sıçramasına sebep olarak.
Hiçbir şey kaydetmeyin ve silmeyin!:
Bu gibi durumlarda kesinlikle diske yeni bir şey kaydetmeyin ve
silmeyin. Teknik bilgiler yazımızda açıkladığımız gibi veri dizilim
mantıklarından dolayı, dosya yönetim sisteminiz yeni ekleyeceğini
herhangi bir veriyi kayıp dosyanızın üzerine yazabilir ve bu sefer
karşımıza geri dönüşü çok daha zor olan bir veri kaybı senaryosu çıkar.
Usb aracılığıyla tanıtılan telefon hafızası ve Normal Hafıza
kartlarına dikkat:
Eğer hasar görmüş veri MMC-SD gibi bir hafıza kartı içerisindeyse tüm
kurallar yine geçerli olacaktır. Dolayısıyla kesinlikle üzerine yeni bir
veri eklemeyin ve “silmeyin”. Bu gibi durumlar ilk akla gelen çözüm
okunamayan hafıza kartını bir başka cihaz ile okumaya çalışmaktır. Bu
her ne kadar mantıklı bir çare gibi gözükse de hafıza kartınızı okutmaya
çalıştığınız bir başka cihaz bu erişim denemeleri sırasında başka
referans verileri yazmaya çalışabilir ve yine dönüşü zor hasarlara neden
olabilir.
Kendiniz müdahele etmeyin:
Diskinizin hasarlı olduğunu düşünüyorsanız, hemen sisteminizi kapatıp
elektrik bağlantılarını kesin. Eğer donanımlar konusunda çok deneyimli
değilseniz, diskinizi kendiniz çıkartmaya çalışmayın. Bazı hasar
durumlarında diskler ciddi fiziksel hassasiyete sahip olabilir. Bunun
yanı sıra eğer diskinizen tuhaf sesler duyuyorsanız, bilgisayarınızı
kapattıktan sonra kesinlikle tekrar tekrar “açmayın”, her açma denemeniz
sesin sebep olduğu mekanik arızayı önemli düzeyde arttıracaktır.